Τα δικά μου Εξάρχεια...

Σπυρίδωνος Τρικούπη, Θεμιστοκλέους, Καλλιδρομίου, Τοσίτσα, Ερεσού, Ζαϊμη, Βουλγαροκτόνων, Στουρνάρη, Χαριλάου Τρικούπη... Όχι δεν χάθηκα... Όχι δεν μαθαίνω δρόμους... Αναπολώ. Νοσταλγώ. Αγαπώ. Δρόμοι που έχω περπατήσει, που περπατάω... Αυτοί και άλλοι όπως η Σολωμού, η Αραχώβης, η Τσαμαδού, η Μπενάκη... Και όλες αυτές οι οδοί καταλήγουν που αλλού; Στην πλατεία... Στην θρυλική πλατεία. Στην πλατεία με τα τρία περίπτερα, με το μπρούτζινο άγαλμα των Τριών Ερώτων και με τις πολλές καφετέριες. Στην πλατεία με τον Βοξ, την Μπλε Πολυκατοικία. Στην πλατεία που έχει γνωρίσει τόσους αστικούς μύθους που απορώ αν υπάρχει άλλη, όχι μόνο στην Αθήνα αλλά και στον ευρύτερα ελλαδικό χώρο -κοίτα έκφραση που βρήκα... απορώ με μένα απορώ...- που να χει βιώσει τόσα.

Στην πλατεία του Φλοράλ, της Ήβης, του Διπλού, του Τζιντζερέιλ, του αραβικού καφενείου και τόσων άλλων... Εκεί μεγάλωσα. Κάθε Κυριακή με τη μαμά. Φλοράλ. Εκεί ενηλικιώθηκα. Κάθε βδομάδα εκεί. Καφές και συζητήσεις. Εκεί τα πέρασα όλα. Έρωτες, στεναχώριες, χαρές... Όλα.

Με φίλους ή και μόνη. Τι είναι τα Εξάρχεια λοιπόν...;

Πάντοτε η περιοχή αυτή μου προξενούσε συναισθήματα. Ανάμεικτα συναισθήματα. Αισθανόμουν ένα δέος από την ιστορία τους. Ο μπακάλης Έξαρχος που ουσιαστικά «βάφτισε» την περιοχή. Ο Νικόλας ο Άσιμος που έκανε την πλατεία γνωστή σε όλους με τον αιρετισμό του. Με τη φωνή του και με έναν τρόπο ζωής που σε πολλούς φάνταζε... εξωπραγματικός. Δεν μπορούσε να χωρέσει, βλέπεις, στο στενό κύκλο της γραβάτας. Έπρεπε να αποβληθεί. Να απομακρυνθεί από το πολιτισμένο γίγνεσθαι. Και μετά η Γώγου που οι φίλοι της είναι μαύρα πουλιά. Και μετά τόσοι και τόσοι άλλοι... Οι Σπυριδούλα με τον Παύλο... ο Πουλικάκος, ο Μπονάτσος. Ονόματα που σημάδεψαν κάθε σπιθαμή της περιοχής. Κι απ την άλλη η Μπλε Πολυκατοικία και η Βέμπο και οι υπόλοιποι ένοικοι. Κάθε φορά στην πλατεία είναι σαν ν' ακούω το «Ας ερχόσουν για λίγο» και από την άλλη το «Αγαπάω κι αδιαφορώ» ή το «Παπάκι» και πόσα άλλα...

Ο άστεγος και ο φτωχός... 

 

 

Κι ύστερα κάθομαι στην αγαπημένη Ήβη, πίνω καφέ και χαζεύω. Χαζεύω τον κόσμο. Καταλαβαίνω ότι στα Εξάρχεια χωράνε όλα. Όλα και όλοι. Καθένας έχει τον χώρο του. Φρικιά, πανκ, χαρτογιακάδες, μεσοαστοί, αστοί, τοξικομανείς, αριστεροί, αριστεριστές, αναρχικοί όλοι. Ξέρεις τι δεν χωράει στα Εξάρχεια; Η ψευτιά. Η υποκρισία. Η φτήνεια. Μέχρι και ασφαλίτες έχει και πάλι δεν υπάρχει πρόβλημα. Θυμάμαι τότε, όταν ήμουν μικρή, που καθόμασταν στο Φλοράλ και δίπλα μας ακούγονταν συζητήσεις πολιτικού και φιλοσοφικού περιεχομένου. Ονόματα όπως Τρότσκι, Μπακούνιν, Προυντόν, Μαλατέστα... Όροι όπως «υπαρκτός σοσιαλισμός», «αναρχισμός», «καπιταλισμός» και τόσοι άλλοι παρήλαυναν δίπλα μου κι εγώ άκουγα εκστασιασμένη. Η αναγκαιότητα της πάλης και της αντίστασης σε όσα θα έρχονταν. Οι ιδέες της ένοπλης βίας, του αντάρτικου πόλης και η ενάντια σ' αυτό επιχειρηματολογία ήταν ένας κόσμος που απλά με προκαλούσε. Με ιντρίγκαρε με έναν τρόπο εγκεφαλικό. 

Κι ύστερα το άγαλμα των τριών ερώτων. Το μπρούτζινο άγαλμα που στολίζει το κέντρο της πλατείας. Μάρτυρας των γεγονότων. Μάρτυρας των εξελίξεων. Το κοιτάζω και σκέφτομαι... οι έρωτες στο κέντρο... τρεις τον αριθμό... όσοι και οι δικοί μου... τρεις έρωτες ενωμένοι στο κέντρο μιας πλατείας. Σάμπως έτσι δεν είναι και στη ζωή...; Οι έρωτές μας... τα μετάλλιά μας... οι πληγές και τα τραύματα... τρεις αλήθειες που εμπεριέχονται σε κάθε έρωτα... και να που η πλατεία τα φέρνει όλα στο φως.
Στα Εξάρχεια δεν μπορείς να κρυφτείς. Είναι όλα στο φως. Τα γκράφιτι με το χρώμα είτε μουντό είτε φωτεινό... τα στιχάκια και τα τα συνθήματα που είναι γραμμένα στους τοίχους και προκαλούν τον καθένα να τα διαβάσει. Να ασχοληθεί μαζί τους. Και είναι τόσο εύστοχα. Τόσο στοχευμένα...
Λένε ότι έχει άβατο. Δεν λένε για ποιους... ποτέ δεν το κατάλαβα... πάντα στα Εξάρχεια η σκέψη κινούνταν και διακινούνταν ελεύθερα. Προκλητικά. Και μετά η μουσική. Και η ζωγραφική.
Μόνο που τώρα κάπου έχει αρχίσει και ξεφτίζει... κάτι χαλάει... κάτι χάλασε... δεν είναι πια όπως ήταν. Τα χάλασαν τα Εξάρχειά μας. Το Φλοράλ έκλεισε... η Μπλε πολυκατοικία ξέφτισε... οι άνθρωποι συζητούν για την κρίση και άλλα... οι φοιτητές συζητούν για τις εξεταστικές ή για ανόητες σχέσεις που είτε πραγματώνονται είτε περνούν σε άλλη φάση...
Κάτι λείπει πια από την πλατεία. Ίσως να χάθηκε η αλήθεια. Η σκέψη. Ίσως πάλι να μεγάλωσε το χάσμα. Εκείνο που ήταν σε αντίθεση με αυτό που γίνεται. Η Όστρια εξελίχθηκε, το ΒΟΞ έγινε αυτοδιαχειριζόμενος χώρος προβολής ταινιών και όχι μόνο και όλα απέκτησαν μια πιο κοσμική κατάσταση. Κι όμως.... όσο και να άλλαξαν, όσο και να αλλάζουν τα Εξάρχεια θα παραμείνουν αυτό που πάντα ήταν. Τουλάχιστον για μένα. Ένας τόπος της αθωότητάς μας. Ένας τόπος ζυμώσεων. Ένας τόπος ελευθερίας. Γιατί πάντα θα έχουμε να θυμόμαστε... όλοι είναι εκεί... και περιμένουν να τους αναζητήσουμε... ο Νικόλας, η Κατερίνα, ο Παύλος, ο Βλάσης, ο Αλέξης... όλοι εκεί... κι εμείς..; εμείς δεν μπορούμε να τους εγκαταλείψουμε... όχι... τα παιδιά των Εξαρχείων δεν έχουν δειλία... αυτά είναι για άλλους... τα παιδιά των Εξαρχείων έχουν μνήμη... αλήθεια... μπέσα... αναρωτιέμαι αν ξέρουν τι σημαίνουν οι λέξεις... τι λέω κι εγώ μες στο βράδυ, ε...;