«Εδώ Πολυτεχνείο» φώναζαν τότε... Τότε... Το 1973... Όταν φοιτητές ξεκίνησαν να κλείνουν σχολές με μόνο τους αίτημα την ανατροπή της Χούντας. Η κατάληψη της Νομικής, το Χημείο και τέλος το Πολυτεχνείο.
Ημέρα ιστορική αυτή που ξημερώνει... Ημέρα ξεχωριστή. Ημέρα μνήμης. Τότε που η Ελλάδα ήταν στο «γύψο» φοιτητές δημοκράτες ενώθηκαν με ένα αίτημα. Να ξυπνήσουν. Να αφυπνίσουν. Τον κόσμο. Τον λαό. Να καταλάβουν όλοι ότι ο γύψος έπρεπε να αφαιρεθεί. Να σπάσει.
«Εδώ Πολυτεχνείο»... Στουρνάρη και Πατησίων. Γύρω γύρω ακροβολισμένοι σκοπευτές. Πυροβολούν αδιακρίτως στο πλήθος. Οι εντεταλμένοι της ΕΑΤ-ΕΣΑ χτυπούν όποιον πολίτη βρουν και ύστερα τον προσαγάγουν στη Μπουμπουλίνας. Οι φοιτητές εντός του Πολυτεχνείου υψώνουν πανό με συνθήματα... «Κάτω η Χούντα», «Ελευθερία», «Έξω οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ», «Όλοι ενωμένοι», «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία»...
«Εδώ Πολυτεχνείο»... Στουρνάρη και Πατησίων. Ξημερώματα 17ης Νοέμβρη... Το τανκ παίρνει την εντολή και κατευθύνεται στην πόρτα. Την ρίχνει. Φοιτητές τραυματισμένοι. Φοιτητές νεκροί. Όχι μόνο φοιτητές. Και απλός λαός. Κόσμος που πήγαινε να συμπαρασταθεί. Να δώσει τρόφιμα.
2014. Χρόνια μετά... «Εδώ Πολυτεχνείο»... Ακούγεται περίεργο. Σήμερα πέρασα και άφησα ένα λουλούδι. Στη μνήμη εκείνων που έχασαν τη ζωή τους. Στη μνήμη των γεγονότων. Στη μνήμη των αγώνων. Στη μνήμη της Δημοκρατίας. Έξω τραπεζάκια και πωλητές λουλουδιών. Μέσα φοιτητές και μεγάφωνα από όπου ακούγονταν οι φωνές του Ξυλούρη, της Φαραντούρη, του Θεοδωράκη, του Ρίτσου...
Κι εγώ χαμένη. Χαμένη στις διηγήσεις των γονιών μου. Της θείας μου. Του παππού. Η θεία μου ήταν φοιτήτρια Νομικής τότε. Συμμετείχε στην κατάληψη. Οι γονείς μου είχαν φίλους μέσα στο Πολυτεχνείο. Πήγαιναν από την αρχή της κατάληψης. Έδιναν τρόφιμα και άλλα χρηστικά.
«Εδώ Πολυτεχνείο»... Στουρνάρη και Πατησίων. Περνάω απέναντι από το Πολυτεχνείο. Κάθομαι στη στάση. Ανάβω τσιγάρο και χαζεύω την εικόνα. Μαυροκόκκινες σημαίες στερεωμένες άτσαλα στις κολώνες. Πάγκοι κομματικών συνδυασμών. Γονείς με τα παιδιά τους, άνθρωποι μεγάλης ηλικίας, άνθρωποι κάθε ηλικίας. Παίρνουν ένα γαρύφαλλο και μπαίνουν στον χώρο. Να το αφήσουν στην πόρτα.
Και απ' έξω αστυνομικοί. Μπάτσοι. Στρουμφάκια. Μια εικόνα αντιθέσεων. Μια εικόνα παράξενη. Αντιφατική. Οι αστυνομικοί να φροντίζουν για την ομαλότητα. Οι ένοπλοι στην Πατησίων και στη Στουρνάρη. Διακριτικά. Δεν τους έπαιρνε για παραπάνω εδώ που τα λέμε.
2014. «Εδώ Πολυτεχνείο». Σκεφτόμουν. Που πήγε το Πολυτεχνείο; Που χάθηκε; Η περίφημη γενιά του Πολυτεχνείου. Η περίφημη Μεταπολίτευση. Οι άνθρωποι που από αγωνιζόμενοι φοιτητές για την εγκαθίδρυση της Δημοκρατίας έγιναν πολιτικά φερέφωνα. Οι άνθρωποι σύμβολα των ημερών του 1973 μπόρεσαν και αποδόμησαν μόνοι τους τον αγώνα τους.
Ή μήπως όχι; Πόσο λίγοι αποδείχτηκαν... Πόσο ιστορικά ανακριβείς. Πόσο μικροί. Η πορεία τους μια καρέκλα. Τα συνθήματα αποδείχτηκαν γι αυτούς λέξεις σε λευκά πανιά καρφωμένα σε ξύλινους πασάλους. Τίποτα παραπάνω και τίποτα λιγότερο.
Σκεφτόμουν. Το Πολυτεχνείο είναι εδώ. Ναι. Αναντίρρητα. Αναμφίβολα. Τα αιτήματα πάγια. Διαρκή. Ανεξίτηλα στο χρόνο. Οι άνθρωποι ξεπουλήθηκαν. Οι ιδέες και τα ιδεώδη όχι. Αυτά παραμένουν αναλλοίωτα. Η εικόνα του Μυρογιάννη. Του Διομήδη. Και τόσων άλλων ανώνυμων που ύψωναν τη γροθιά τους ενάντια στο γύψο του Παπαδόπουλου και την παντοκρατορία του Παττακού, του Θεοφιλογιαννάκου, του Ντερτιλή...
Σκεφτόμουν. Άκουσα ότι θα ψηφιστεί νομοσχέδιο για κατάργηση του σχολικού εορτασμού της επετείου στα σχολεία. Και θα το ψηφίσουν. Και ορισμένοι από αυτούς που θα ψηφίσουν συμμετείχαν στις καταλήψεις του '73.
«Όλοι ενωμένοι» φώναζαν. Και να που τώρα που οι καιροί την πραγμάτωση του συνθήματος εξακολουθούμε και είμαστε όλοι για τον εαυτό μας. Για την πάρτη μας. Μακριά κάθε συνείδηση ένωσης. Μακριά από κάθε συνείδηση σύγκλισης. Γενικώς είμαστε όλοι σε ένα μακριά. Είμαστε στο μακριά της ασφάλειας του καναπέ. Στην ασφάλεια του να καταδικάζουμε. Στην ασφάλεια. Σε μια περίεργη και ύποπτη ασφάλεια. Αντί να δώσουμε μια μάχη. Τη μάχη της ένωσης. Της σύγκλισης. Της αφορμής της γέννησης νέων ιδεών.
«Δημοκρατία» έγραφαν τα πανό. Κι εμείς τι κάνουμε; Δεν παλεύουμε για κραταιούς Δήμους. Δεν παλεύουμε για ανεξαρτησία. Πολιτική, προσωπική. Η Δημοκρατία σταματά εκεί που αρχίζει να ενοχλείται ο διπλανός. Κι εμείς τι κάνουμε; Ενοχλούμε τον διπλανό περισσότερο. Τσιγγλάμε περισσότερο. Παραβιάζουμε περισσότερο.
«Ελευθερία» έγραφαν οι τοίχοι. Ελευθερία... αυτή που θα έλθει... Άραγε ήλθε ποτέ η άγνωστη τούτη κόρη; Άραγε θα έλθει; Μα δεν το ξέρουμε. Πρέπει να αγωνιστούμε για να έρθει. Πρέπει να ξεπεράσουμε εαυτούς. Πρέπει να δώσουμε μάχες. Όχι αιματηρές. Ή τουλάχιστον όχι εμφανώς αιματηρές. Οι μάχες για την ελευθερία είναι διαφορετικές. Πραγματοποιούνται σε άλλο πεδίο. Σε κείνο των ιδεών. Ίσως παραείμαστε βρώμικοι για να δώσουμε τέτοιες μάχες. Ίσως δεν μπορούμε να αντιληφθούμε το μέγεθος της λέξης. Ίσως αντιλαμβανόμαστε την λέξη ως αντίθετη της σκλαβιάς.
«Εδώ Πολυτεχνείο». Ναι το Πολυτεχνείο εξακολουθεί να στέκει Στουρνάρη και Πατησίων. Εξακολουθεί να προκαλεί συγκίνηση. Είναι όμως αρκετό; Είναι αρκετό όταν οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς έχουν εξελιχθεί σε πολιτικούς και σε επιχειρηματίες; Πως μπορούμε να μιλούμε για την αθωότητα των φοιτητών και μετέπειτα να τους βλέπουμε σε θέσεις-κλειδιά σε κυβερνήσεις; Άραγε το δικό τους Πολυτεχνείο τι απέγινε; Πως εκμαυλίστηκαν έτσι οι αγωνιστές; Οι ρομαντικοί Ροβεσπιέροι και Λούξεμπουργκ που καταφέρθηκαν ανοιχτά ενάντια στους γύψους. Στο Μπογιάτι... Σε όλα... Οι ρομαντικοί που έγιναν Ρασπούτιν και Μαρίες Θηρεσίες. Στο βωμό τίνος; Των ιδεών τους;
Πολυτεχνείο 2014. «Πότε θα κάμει ξαστεριά» τραγουδά ο Ξυλούρης κι εγώ επανέρχομαι. Μου φεύγει ένα μηδίαμα. Σκέφτομαι ότι αύριο θα πάνε να καταθέσουν στεφάνια οι εκπρόσωποι των κομμάτων. Οι ενοχλητικοί τύποι με τα κοστούμια που κάνουν ό,τι μπορούν για να καταργήσουν τη γιορτή. Και θα κάνουν και δηλώσεις. Οι άνθρωποι που έδωσαν εντολή τις προάλλες να «γαμίσουν» τους φοιτητές. Αυτοί. Οι λιγότεροι των λίγων. Θα τονίσουν την επικαιρότητα του '73. Θα μιλήσουν για αγνούς αγωνες. Και κάθε κόμμα θα καπιλευτεί την ιδέα του εγκλεισμού. Ήταν αριστεροί, αριστεριστές, δεξιοί, κεντρώοι... Μπούρδες. Ήταν απλά φοιτητές που πάλευαν για την αντιστροφή του Ήλιου....
Ημέρα ιστορική αυτή που ξημερώνει... Ημέρα ξεχωριστή. Ημέρα μνήμης. Τότε που η Ελλάδα ήταν στο «γύψο» φοιτητές δημοκράτες ενώθηκαν με ένα αίτημα. Να ξυπνήσουν. Να αφυπνίσουν. Τον κόσμο. Τον λαό. Να καταλάβουν όλοι ότι ο γύψος έπρεπε να αφαιρεθεί. Να σπάσει.
«Εδώ Πολυτεχνείο»... Στουρνάρη και Πατησίων. Γύρω γύρω ακροβολισμένοι σκοπευτές. Πυροβολούν αδιακρίτως στο πλήθος. Οι εντεταλμένοι της ΕΑΤ-ΕΣΑ χτυπούν όποιον πολίτη βρουν και ύστερα τον προσαγάγουν στη Μπουμπουλίνας. Οι φοιτητές εντός του Πολυτεχνείου υψώνουν πανό με συνθήματα... «Κάτω η Χούντα», «Ελευθερία», «Έξω οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ», «Όλοι ενωμένοι», «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία»...
«Εδώ Πολυτεχνείο»... Στουρνάρη και Πατησίων. Ξημερώματα 17ης Νοέμβρη... Το τανκ παίρνει την εντολή και κατευθύνεται στην πόρτα. Την ρίχνει. Φοιτητές τραυματισμένοι. Φοιτητές νεκροί. Όχι μόνο φοιτητές. Και απλός λαός. Κόσμος που πήγαινε να συμπαρασταθεί. Να δώσει τρόφιμα.
2014. Χρόνια μετά... «Εδώ Πολυτεχνείο»... Ακούγεται περίεργο. Σήμερα πέρασα και άφησα ένα λουλούδι. Στη μνήμη εκείνων που έχασαν τη ζωή τους. Στη μνήμη των γεγονότων. Στη μνήμη των αγώνων. Στη μνήμη της Δημοκρατίας. Έξω τραπεζάκια και πωλητές λουλουδιών. Μέσα φοιτητές και μεγάφωνα από όπου ακούγονταν οι φωνές του Ξυλούρη, της Φαραντούρη, του Θεοδωράκη, του Ρίτσου...
Κι εγώ χαμένη. Χαμένη στις διηγήσεις των γονιών μου. Της θείας μου. Του παππού. Η θεία μου ήταν φοιτήτρια Νομικής τότε. Συμμετείχε στην κατάληψη. Οι γονείς μου είχαν φίλους μέσα στο Πολυτεχνείο. Πήγαιναν από την αρχή της κατάληψης. Έδιναν τρόφιμα και άλλα χρηστικά.
«Εδώ Πολυτεχνείο»... Στουρνάρη και Πατησίων. Περνάω απέναντι από το Πολυτεχνείο. Κάθομαι στη στάση. Ανάβω τσιγάρο και χαζεύω την εικόνα. Μαυροκόκκινες σημαίες στερεωμένες άτσαλα στις κολώνες. Πάγκοι κομματικών συνδυασμών. Γονείς με τα παιδιά τους, άνθρωποι μεγάλης ηλικίας, άνθρωποι κάθε ηλικίας. Παίρνουν ένα γαρύφαλλο και μπαίνουν στον χώρο. Να το αφήσουν στην πόρτα.
Και απ' έξω αστυνομικοί. Μπάτσοι. Στρουμφάκια. Μια εικόνα αντιθέσεων. Μια εικόνα παράξενη. Αντιφατική. Οι αστυνομικοί να φροντίζουν για την ομαλότητα. Οι ένοπλοι στην Πατησίων και στη Στουρνάρη. Διακριτικά. Δεν τους έπαιρνε για παραπάνω εδώ που τα λέμε.
2014. «Εδώ Πολυτεχνείο». Σκεφτόμουν. Που πήγε το Πολυτεχνείο; Που χάθηκε; Η περίφημη γενιά του Πολυτεχνείου. Η περίφημη Μεταπολίτευση. Οι άνθρωποι που από αγωνιζόμενοι φοιτητές για την εγκαθίδρυση της Δημοκρατίας έγιναν πολιτικά φερέφωνα. Οι άνθρωποι σύμβολα των ημερών του 1973 μπόρεσαν και αποδόμησαν μόνοι τους τον αγώνα τους.
Ή μήπως όχι; Πόσο λίγοι αποδείχτηκαν... Πόσο ιστορικά ανακριβείς. Πόσο μικροί. Η πορεία τους μια καρέκλα. Τα συνθήματα αποδείχτηκαν γι αυτούς λέξεις σε λευκά πανιά καρφωμένα σε ξύλινους πασάλους. Τίποτα παραπάνω και τίποτα λιγότερο.
Σκεφτόμουν. Το Πολυτεχνείο είναι εδώ. Ναι. Αναντίρρητα. Αναμφίβολα. Τα αιτήματα πάγια. Διαρκή. Ανεξίτηλα στο χρόνο. Οι άνθρωποι ξεπουλήθηκαν. Οι ιδέες και τα ιδεώδη όχι. Αυτά παραμένουν αναλλοίωτα. Η εικόνα του Μυρογιάννη. Του Διομήδη. Και τόσων άλλων ανώνυμων που ύψωναν τη γροθιά τους ενάντια στο γύψο του Παπαδόπουλου και την παντοκρατορία του Παττακού, του Θεοφιλογιαννάκου, του Ντερτιλή...
Σκεφτόμουν. Άκουσα ότι θα ψηφιστεί νομοσχέδιο για κατάργηση του σχολικού εορτασμού της επετείου στα σχολεία. Και θα το ψηφίσουν. Και ορισμένοι από αυτούς που θα ψηφίσουν συμμετείχαν στις καταλήψεις του '73.
«Όλοι ενωμένοι» φώναζαν. Και να που τώρα που οι καιροί την πραγμάτωση του συνθήματος εξακολουθούμε και είμαστε όλοι για τον εαυτό μας. Για την πάρτη μας. Μακριά κάθε συνείδηση ένωσης. Μακριά από κάθε συνείδηση σύγκλισης. Γενικώς είμαστε όλοι σε ένα μακριά. Είμαστε στο μακριά της ασφάλειας του καναπέ. Στην ασφάλεια του να καταδικάζουμε. Στην ασφάλεια. Σε μια περίεργη και ύποπτη ασφάλεια. Αντί να δώσουμε μια μάχη. Τη μάχη της ένωσης. Της σύγκλισης. Της αφορμής της γέννησης νέων ιδεών.
«Δημοκρατία» έγραφαν τα πανό. Κι εμείς τι κάνουμε; Δεν παλεύουμε για κραταιούς Δήμους. Δεν παλεύουμε για ανεξαρτησία. Πολιτική, προσωπική. Η Δημοκρατία σταματά εκεί που αρχίζει να ενοχλείται ο διπλανός. Κι εμείς τι κάνουμε; Ενοχλούμε τον διπλανό περισσότερο. Τσιγγλάμε περισσότερο. Παραβιάζουμε περισσότερο.
«Ελευθερία» έγραφαν οι τοίχοι. Ελευθερία... αυτή που θα έλθει... Άραγε ήλθε ποτέ η άγνωστη τούτη κόρη; Άραγε θα έλθει; Μα δεν το ξέρουμε. Πρέπει να αγωνιστούμε για να έρθει. Πρέπει να ξεπεράσουμε εαυτούς. Πρέπει να δώσουμε μάχες. Όχι αιματηρές. Ή τουλάχιστον όχι εμφανώς αιματηρές. Οι μάχες για την ελευθερία είναι διαφορετικές. Πραγματοποιούνται σε άλλο πεδίο. Σε κείνο των ιδεών. Ίσως παραείμαστε βρώμικοι για να δώσουμε τέτοιες μάχες. Ίσως δεν μπορούμε να αντιληφθούμε το μέγεθος της λέξης. Ίσως αντιλαμβανόμαστε την λέξη ως αντίθετη της σκλαβιάς.
«Εδώ Πολυτεχνείο». Ναι το Πολυτεχνείο εξακολουθεί να στέκει Στουρνάρη και Πατησίων. Εξακολουθεί να προκαλεί συγκίνηση. Είναι όμως αρκετό; Είναι αρκετό όταν οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς έχουν εξελιχθεί σε πολιτικούς και σε επιχειρηματίες; Πως μπορούμε να μιλούμε για την αθωότητα των φοιτητών και μετέπειτα να τους βλέπουμε σε θέσεις-κλειδιά σε κυβερνήσεις; Άραγε το δικό τους Πολυτεχνείο τι απέγινε; Πως εκμαυλίστηκαν έτσι οι αγωνιστές; Οι ρομαντικοί Ροβεσπιέροι και Λούξεμπουργκ που καταφέρθηκαν ανοιχτά ενάντια στους γύψους. Στο Μπογιάτι... Σε όλα... Οι ρομαντικοί που έγιναν Ρασπούτιν και Μαρίες Θηρεσίες. Στο βωμό τίνος; Των ιδεών τους;
Πολυτεχνείο 2014. «Πότε θα κάμει ξαστεριά» τραγουδά ο Ξυλούρης κι εγώ επανέρχομαι. Μου φεύγει ένα μηδίαμα. Σκέφτομαι ότι αύριο θα πάνε να καταθέσουν στεφάνια οι εκπρόσωποι των κομμάτων. Οι ενοχλητικοί τύποι με τα κοστούμια που κάνουν ό,τι μπορούν για να καταργήσουν τη γιορτή. Και θα κάνουν και δηλώσεις. Οι άνθρωποι που έδωσαν εντολή τις προάλλες να «γαμίσουν» τους φοιτητές. Αυτοί. Οι λιγότεροι των λίγων. Θα τονίσουν την επικαιρότητα του '73. Θα μιλήσουν για αγνούς αγωνες. Και κάθε κόμμα θα καπιλευτεί την ιδέα του εγκλεισμού. Ήταν αριστεροί, αριστεριστές, δεξιοί, κεντρώοι... Μπούρδες. Ήταν απλά φοιτητές που πάλευαν για την αντιστροφή του Ήλιου....
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου